Czy trening hipoksyjny może poprawić przepływ krwi w mózgu?

Trening w warunkach obniżonego tlenu kojarzy się głównie ze sportem wyczynowym i adaptacją do wysokości. Ale nauka nie śpi. Najnowsze badanie opublikowane w Annals of Clinical and Translational Neurology pokazuje, że tzw. intermittent hypoxia training (IHT) może znacząco zwiększać przepływ krwi w mózgu, bez negatywnego wpływu na funkcje poznawcze. Brzmi jak przełom? Jest nim – zwłaszcza dla osób zainteresowanych profilaktyką zdrowia mózgu, wydolnością psychiczną i biologicznym odmładzaniem.

W styczniu 2025 roku na łamach czasopisma Annals of Clinical and Translational Neurology opublikowano wyniki randomizowanego badania klinicznego (doi: 10.1002/acn3.52248), którego celem była ocena wpływu IHT na perfuzję mózgową u zdrowych dorosłych.
 

Metodologia badania

Do badania włączono 100 zdrowych uczestników (średnia wieku: 33,6 ± 9,1 lat), których losowo przypisano do grupy interwencyjnej lub kontrolnej. Grupa interwencyjna przez 5 kolejnych dni realizowała protokół IHT składający się z dwóch dziennych sesji, każda zawierająca cztery 10-minutowe okresy umiarkowanej hipoksji (FiO₂ = 13%) przeplatane 5-minutowymi przerwami w warunkach normoksji.

Pomiarów przepływu krwi w mózgu dokonywano za pomocą przezczaszkowej ultrasonografii dopplerowskiej (TCD), oceniając parametry takie jak:

• PSV – peak systolic velocity (maksymalna prędkość przepływu),
• CVCi – cerebrovascular conductance index,
• CVRi – cerebrovascular resistance index.

Wyniki

Po zakończeniu 5-dniowego protokołu w grupie IHT zaobserwowano istotne statystycznie zmiany w parametrach hemodynamicznych:

Nie stwierdzono pogorszenia funkcji poznawczych, zmian ciśnienia perfuzji mózgowej, saturacji tlenowej ani istotnych skutków ubocznych.

Efekt na mózg: więcej niż tylko tlen

Po 5 dniach takiej terapii uczestnicy mieli:

• Wyraźnie zwiększoną prędkość przepływu krwi przez tętnice mózgowe (PSV)
• Lepszy wskaźnik przewodzenia naczyniowego mózgu (CVCi)
• Obniżony opór naczyniowy (CVRi) – czyli mózg „łatwiej” się perfundował
• Brak negatywnego wpływu na pamięć, uwagę czy inne funkcje poznawcze

To oznacza, że mózg zaczął lepiej „oddychać” – dosłownie. Bez żadnych leków, stymulantów czy ryzyka.

Badanie: doi.org/10.1002/acn3.52248

Interpretacja i mechanizmy działania

Zaobserwowana poprawa perfuzji mózgowej może być wynikiem:

• aktywacji szlaków transkrypcyjnych zależnych od czynnika HIF-1α (hypoxia-inducible factor),
• wzrostu ekspresji tlenku azotu (NO) i angiogennych cytokin (np. VEGF),
• poprawy elastyczności naczyń krwionośnych mózgu oraz mikrokrążenia.

Umiarkowana, przerywana hipoksja - w odróżnieniu od ciężkiej hipoksji wysokościowej - działa jako łagodny stres metaboliczny, który uruchamia adaptacyjne mechanizmy komórkowe bez ryzyka uszkodzeń oksydacyjnych.

Praktyczny schemat zastosowania

Protokół IHT zgodny z badaniem:

• Czas trwania: 5 dni
• Częstotliwość: 2 sesje dziennie
• W jednej sesji: 4 cykle (10 min hipoksji / 5 min normoksji)
• Poziom tlenu: FiO₂ = 13%

Rekomenduje się monitorowanie parametrów saturacji (SpO₂) i częstości serca w trakcie sesji oraz zapewnienie indywidualnego dostosowania poziomu hipoksji.

Dla kogo to jest?

Ten typ treningu nie wymaga kondycji ani wieku biologicznego olimpijczyka. Wręcz przeciwnie - może być wręcz szczególnie korzystny dla osób:

• z zaburzeniami koncentracji, spadkiem energii umysłowej,
• w wieku 40+, z pierwszymi oznakami spadku funkcji poznawczych,
• prowadzących siedzący tryb życia i pracujących przy komputerze,
• w regeneracji po chorobach neurologicznych lub COVID-19,
• sportowców i biohakerów szukających przewagi.

Podsumowanie

Badanie opublikowane w Annals of Clinical and Translational Neurology dostarcza pierwszych klinicznych dowodów na to, że krótki protokół intermittent hypoxia training (IHT) może istotnie poprawiać hemodynamikę mózgową u zdrowych dorosłych – bez wywoływania jakichkolwiek zaburzeń funkcji poznawczych czy efektów ubocznych. Zaobserwowano statystycznie istotne zwiększenie przepływu skurczowego w tętnicach mózgowych (PSV), wzrost przewodnictwa naczyniowego (CVCi) oraz redukcję oporu naczyniowego (CVRi), co wskazuje na poprawę perfuzji i elastyczności naczyń mózgowych.

Mechanizmy działania IHT obejmują aktywację szlaków zależnych od HIF-1α, zwiększenie produkcji NO, nasilenie angiogenezy oraz poprawę wydolności mitochondrialnej - czyli kompleksową odpowiedź adaptacyjną układu nerwowego na łagodny stres hipoksyjny.

W praktyce oznacza to, że IHT może być wykorzystywany jako innowacyjna, nieinwazyjna metoda poprawy zdrowia mózgu, regeneracji neurologicznej oraz wsparcia wydolności psychicznej. Co istotne - protokół wykorzystany w badaniu jest możliwy do odwzorowania przy użyciu dostępnych na rynku urządzeń hipoksyjnych, takich jak generatory tlenu obniżonego, namioty czy systemy maskowe, które oferujemy w Hypoxy.pl.

Zastosowanie IHT w praktyce terapeutycznej, treningowej czy wellnessowej może stanowić nowy standard w personalizowanej prewencji neurodegeneracyjnej, biohackingu i wsparciu funkcji kognitywnych – zwłaszcza w grupach ryzyka: osoby starsze, pracownicy umysłowi, pacjenci po COVID-19, sportowcy w fazie regeneracji czy osoby z obniżoną wydolnością umysłową.

Z punktu widzenia operatora gabinetu, terapeuty lub specjalisty ds. zdrowia – to także gotowe narzędzie do wdrożenia nowej usługi opartej na nauce, z realnym potencjałem terapeutycznym i marketingowym.

Jeśli masz w ofercie urządzenia do treningu hipoksyjnego (maski, namioty, generatory), masz dziś w rękach coś więcej niż sprzęt sportowy. Masz realne narzędzie do:

• wspierania zdrowia mózgu,
• poprawy wydolności mentalnej,
• działania profilaktycznego w kierunku chorób neurodegeneracyjnych,
• a nawet element biohackingu i longevity (coś, co kochają Twoi świadomi klienci).

Dla właścicieli gabinetów, trenerów oddechu, fizjoterapeutów - to szansa na nową usługę, którą można wyróżnić się na tle konkurencji.

Sprzęt dostępny w Hypoxy.pl umożliwia dokładne ustawienie tych parametrów.

Skontaktuj się z nami:

tel: 533-115-822
e-mail: kontakt@hypoxy.pl

Opracowanie na podstawie: Lhuissier, F. J. et al. (2025). Intermittent hypoxia training improves cerebral blood flow without cognitive impairment. Annals of Clinical and Translational Neurology. https://doi.org/10.1002/acn3.52248

Zobacz nasz poprzedni wpis: Na jaki okres wypożyczyć sprzęt hipoksyjny?